فهرست
تب دنگی، که به عنوان تب استخوان شکن نیز شناخته می شود، یک بیماری ویروسی است که توسط پشه آلوده به ویروس دنگی منتقل می شود. این بیماری در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری جهان، از جمله آسیا، آفریقا، آمریکای لاتین و کارائیب شایع است.
علائم و نشانه ها:
- تب بالا (معمولاً بین ۳۸ تا ۴۰ درجه سانتیگراد)
- سردرد شدید
- درد عضلانی و مفصلی
- حالت تهوع و استفراغ
- بثورات پوستی
- خارش چشم
در موارد شدید، تب دنگی می تواند منجر به خونریزی شدید، نارسایی عضو و حتی مرگ شود.
روش های ابتلا و سرایت تب دنگی
تب دنگی فقط از طریق نیش پشه آلوده به ویروس دنگی منتقل می شود.
مراحل انتقال:
- عفونت پشه: پشه ماده هنگامی که از فرد مبتلا به تب دنگی خون می مکد، ویروس را وارد بدن خود می کند.
- رشد ویروس: ویروس در داخل بدن پشه تکثیر می یابد و حدود ۸ تا ۱۲ روز طول می کشد تا عفونی شود.
- انتقال ویروس به انسان: زمانی که پشه آلوده خون انسان را می مکد، ویروس را به او منتقل می کند.
عوامل افزایش خطر ابتلا:
- زندگی یا سفر به منطقه ای که تب دنگی شایع است: اگر در منطقه ای زندگی می کنید یا به منطقه ای سفر می کنید که تب دنگی شایع است، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به این بیماری هستید.
- فعالیت در فضای باز: اگر در فضای باز فعالیت می کنید، به خصوص در اوایل صبح یا غروب آفتاب، که پشه ها فعال تر هستند، در معرض خطر بیشتری برای گزش پشه و ابتلا به تب دنگی هستید.
- شغل: افرادی که در مشاغلی که آنها را در معرض نیش پشه قرار می دهد، مانند کشاورزان، کارگران جنگلی و مأموران کنترل آفات، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به تب دنگی هستند.
- وضعیت سیستم ایمنی ضعیف: افرادی که سیستم ایمنی ضعیف دارند، مانند افراد مسن، کودکان و افراد مبتلا به بیماری های مزمن، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به تب دنگی و عوارض شدید آن هستند.
پیشگیری:
هیچ واکسنی برای تب دنگی وجود ندارد، بنابراین پیشگیری از گزش پشه کلیدی است. برای محافظت از خود در برابر نیش پشه، اقدامات زیر را انجام دهید:
- از لباس های بلند و آستین دار و همچنین شلوار بلند استفاده کنید.
- از دافع حشرات حاوی DEET، پیکاریدین یا IR3535 استفاده کنید.
- از پشه بند در هنگام خواب استفاده کنید.
- آب راکد را در اطراف خانه خود جمع آوری نکنید، زیرا این مکان های مناسبی برای تکثیر پشه هستند.
مراقبت:
اگر فکر می کنید به تب دنگی مبتلا شده اید، مهم است که به پزشک مراجعه کنید. هیچ درمان خاصی برای تب دنگی وجود ندارد، اما درمان ها می توانند به تسکین علائم کمک کنند. استراحت کافی، نوشیدن مایعات فراوان و مصرف داروهای بدون نسخه مانند استامینوفن یا ایبوپروفن برای کاهش تب و درد می تواند مفید باشد.
در موارد شدید، ممکن است نیاز به بستری شدن در بیمارستان برای دریافت مایعات داخل وریدی و سایر درمان ها باشد.
نکات مهم:
- اگر تب بالا، سردرد شدید، درد عضلانی و مفصلی، حالت تهوع و استفراغ یا بثورات پوستی دارید، به پزشک مراجعه کنید.
- هیچ واکسنی برای تب دنگی وجود ندارد، بنابراین پیشگیری از گزش پشه کلیدی است.
- برای محافظت از خود در برابر نیش پشه، از لباس های محافظ، دافع حشرات و پشه بند استفاده کنید.
- اگر به تب دنگی مبتلا شده اید، استراحت کافی، نوشیدن مایعات فراوان و مصرف داروهای بدون نسخه برای تسکین علائم مهم است.
- در موارد شدید، ممکن است نیاز به بستری شدن در بیمارستان برای دریافت درمان باشد.
تاریخچه تب دنگی
تب دنگی، که به عنوان تب استخوان شکن نیز شناخته می شود، سابقه طولانی و پیچیده ای دارد. شواهد نشان می دهد که این بیماری حداقل از ۲۰۰۰ سال پیش وجود داشته است. اولین اشاره مستند به تب دنگی در نوشته های چینی مربوط به قرن ۱۰ میلادی یافت می شود. در آن زمان، این بیماری به عنوان “تب جنگلی” شناخته می شد و تصور می شد که توسط ارواح شیطانی ایجاد شده است.
در طول قرن ها، تب دنگی در سراسر آسیا، آفریقا و آمریکای لاتین گسترش یافته است. این بیماری با افزایش تجارت و سفر، به سرعت از طریق پشه های آلوده به ویروس دنگی منتقل شده است. اولین شیوع تب دنگی در اروپا در قرن ۱۸ رخ داد و اولین شیوع در ایالات متحده در قرن ۲۰ رخ داد.
در دهه ۱۹۵۰، دانشمندان کشف کردند که تب دنگی توسط یک ویروس ایجاد می شود. این کشف منجر به توسعه روش های جدیدی برای کنترل بیماری، از جمله حشره کش ها و واکسن ها شد. با این حال، تب دنگی همچنان یک مشکل عمده بهداشت عمومی در بسیاری از نقاط جهان است.
امروزه، تب دنگی سالانه حدود ۳۹۰ میلیون مورد ابتلا را در سراسر جهان ایجاد می کند. این بیماری سالانه حدود ۲۰۰۰۰ مرگ و میر نیز به همراه دارد. اکثر موارد تب دنگی خفیف هستند، اما موارد شدید می تواند کشنده باشد.
موارد تاریخی مهم:
- قرن ۱۰ میلادی: اولین اشاره مستند به تب دنگی در نوشته های چینی
- قرن ۱۸: اولین شیوع تب دنگی در اروپا
- قرن ۲۰: اولین شیوع تب دنگی در ایالات متحده
- دهه ۱۹۵۰: دانشمندان کشف کردند که تب دنگی توسط یک ویروس ایجاد می شود
- دهه ۱۹۶۰: توسعه اولین واکسن تب دنگی
- دهه ۱۹۹۰: ظهور سویه های جدید و خطرناک تر ویروس دنگی
- قرن ۲۱: تب دنگی به یک مشکل بهداشت عمومی جهانی تبدیل شده است.
منابع: